قالیبافی در آذربایجان
خطه آذربایجان به جهت وسعت مراتع و زمین های کشاورزی و آب و هوای مناسب و طبیعی کوهستانی همواره در ایجاد قالی از موقعیتی مختص بهرمند بوده می باشد. قالی ها و قالیکوچک های تولیدی بوسیله روستائیان این منطقه با ساختاری سفت و پرزی بلند و بافتی درشت ،آکنده از نقوشی هندسی و شکسته با برخورداری از رنگ های تند و تیره از مردمی سخت کوش و مقاوم و قناعت پیشه حکایت می کند که با طبیعتی به پایداری و استقامت کوهستان، به فرش، تنها به عنوان یک زیرانداز گرم مینگرند.
برخی از ویژگی های فرش تبریز: قالیشویی در مشهد
تلفیق طرح ها و نقشه ها با همدیگر
استعمال از نقوش باغی
استفاده از رنگهای طبیعی مانند روناس – اسپرگ-قرمزدانه
دسته گره استفاده شده:گره ترکی بافت
بافت نقش های برجسته چهره بروی فرش و تابلو فرش ها
بافت فرش های رج شمار بالا
کوتاه بودن پرز قالی
رنگهای به عمل رفته تند و خام
و …
اما از مهمترین نقشه های فرش تبریز می توان به اسلیمی – سلطان عباسی-لچک و ترنج-زیر خاکی-منظره و چهار فصل و … اشاره کرد.
مناطق قالی بافی در ایران, قالی بافی در جمهوری اسلامی ایران
در حوزه کردستان نیز مناطق قالی بافی وجود دارد
فرش یزد :
از در آغاز سالهای بیست و سی، بازرگانان کرمانی به ایجاد قالیهای یزدی برای عرضه در بازار اروپا و آمریکا کارایی گماشتند. نمونههای کهنتر، تروتمیز به طرحهای هراتی بود و شاید آخری مرحله تکامل در تولید را نشان دهد. روی قالیهای یزدی طرح لچک و ترنج و اغلب یک قضیه یکنواخت و گوشههای آزاد و گاهی طرحها تقلیدی از قالیهای کاشان به چشم میخورد.
چله مشابه قالیهای کرمان و کالا تار از نخ پنبه و پود به صورت سه لاست و گره از سیرتکامل نامتقارن. بافت چندان ظریف نیست و بلندی پرزها تفاوت ظاهری با قالیهای قدیمی یزدی را بوجود آورده است. در دهههای اخیر به کارگیری از طرحهای تبریز و کاشان رواج زیادی در استان یزد به ویژه شهر اردکان داشته که البته در تقلید از طرحهای تبریز تفاوت مشهودی با نمونه اصل تبریز وجود دارد.
خصوصیات فرش دستباف یزد:طرح معمول فرش یزد، ترنجی می باشد که بین فرش قرار می گیرد. اما به تدریج نیز فرشهای یزدی با ترنجهای کوچک پخش شده در سراسر فرش یافت میشود.
کیفیت: فرش و قالی دستباف یزد کیفیت بسیار بالایی دارد و بسیار بادوام است، به همین استدلال برای پهن کردن در ناحیههای پرتردد ایدهآل می باشد.
اندازه و چهره: فرش یزد در اندازههای گوناگون بافته میگردد، اما اکثر فرشهای دستباف یزدی اندازه معدل (4 x 6 یا 8 x 10 پا) دارند. فرش یزدی بزرگ و نفیس (10 x 18 پا)، به جز یک سری فرش آنتیک و کهن بسیار کمیاب است.
رنگ: مسئله قرمز رنگ پر رنگ و گوشهی قهوهای ادغام رنگ اصلی فرشهای یزدی می باشد. اما بسیاری از قالیبافان یزدی رنگ صورتی را برای مسئله انتزاعی تعیین مینمایند. خاکی و سبز کمرنگ نیز در فرشهای جدیدتر دیده میشود. آبی رنگی می باشد که بهتدریج در فرش و قالی دستباف یزد به چشم می خورد.
بافت: فرش یزد معمولاً ضخیم است.
چله: تار فرش یزد عموماً پنبهای و پود آن پنبهای یا پشمی می باشد.
قیمت: فرش یزد دستباف فرشی زیبا و ظریف می باشد. فرشهای خوشگل و اصیل یزد با ارزشهای متفاوتی فروخته می گردند. به خیال و خاطر داشته باشید که هرچه KPSI (تعداد گرهها در واحد سطح) بیشتر باشد، فرش گرانتر است.
مناطق قالی بافی در کشور ایران, قالی بافی در کشورایران
یکیاز مهمترین صنایع دستی شهر تبریز قالیبافی می باشد
فرش کردستان :
در منطقه کردستان نیز مناطق قالی بافی وجود دارد که هرمورد شهرت بسزایی داراهستند. بافتههای سنه و بیجار و عشایر مستقر دراین حیطه هر کدام با خصوصیات و ویژگیهای مشخص و معلوم قابل تقسیم و طبقهبندی میباشند.
قالیهای سنه که در سنندج و اطراف آن بافته می گردد، از دید ظرافت و طرح و رنگ اصالت دارند. طرحهای سابق مانند: گل میرزا علی، گل فرنگ، گل و بلبل، گل محمدی و طرح هراتی از نمونه فرشهای این حوزه میباشند.
طرح هراتی و مینا خانی از نقوش به فعالیت رفته در قالی بیجار می باشد که با رنگهای آبیرنگ و قرمز لاکی و قهوهای شناخته میشوند.
بخش ها قالی بافی در ایران, قالی بافی در کشورایران
استان اصفهان یکیاز مشهورترین بخش ها قالی بافی در جمهوری اسلامی ایران است
فرش تبریز :
یکیاز مهمترین صنایع دستی شهر تبریز قالیبافی است و در این باره شهرت جهانی دارد. فرشبافی در تبریز از قبل از عصر صفویه در آغاز شده و یک کدام از قدیمیترین و معروفترین مراکز بافت فرشهای دستباف در فهمیده به شمار می آمده و امروزه نیز مورد توجه تاجران خارجی میباشد.
اوایل فرشها در قالب طرحهای روستایی با رجشمار پایین بافته میشده که به مرور بعد از ظهر با رشد و ترقی فرش و قالیبافی تا 110 رج ارتقا پیدا کرده و همچنین به هنر درباری مبدل گشته است. از بخش ها مهم قالیبافی در محدوده آذربایجان شرقی میتوان به: تبریز، مرند، مراغه، اهر، هریس، بخشایش و خوی اشاره نمود که هر یک از این بخشها خود خاستگاه سبکی خاص در طراحی و رنگبندی در قالیبافی می باشند. در موزه های دانا فرشهای بسیار زیبایی از تبریز وجود دارد که بیشترین آنها مربوط به بعدازظهر صفویه و قاجاریه میباشد.